Frij Fryslân gaat uit van directe democratie: de bevolking besluit zelf over onderwerpen. Daarbij gaat het om het kiezen van een volksvertegenwoordiging, gemeenteraad of belangrijke andere functionarissen, om referenda, het kiezen van de president van de republiek en het lid-worden van de confederatie door een bepaald gebied.
Uit een enquête van maart 2021, mede in opdracht van Omrop Fryslân, bleek dat de kloof tussen politiek en inwoners groot is. Niet meer dan 18 % van de inwoners van Fryslân, Groningen en Drenthe voelt zich vertegenwoordigd door politiek Den Haag. Men vindt dat regionale onderwerpen en thema's daar te weinig aan bod komen. Inwoners van de drie provincies hebben het idee dat de provincies worden gezien als een wingewest. En bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 hebben de huidige regeringspartijen CDA, VVD, D66 en CU in Fryslân geen meerderheid gekregen. Dat betekent geen legitimatie van de inwoners van Fryslân voor deze regering.
In Frij Fryslân gaat het anders. Iedereen die de declaratie ondertekent doet mee in de besluitvorming. Het bestuur van Frij Fryslân wordt dan gevormd door gekozen volksvertegenwoordigers, beginnend op het lokale niveau van dorpen en wijken. De wijze van het totstandkomen van die volksvertegenwoordiging en de regering zal later ook onderwerp van een referendum zijn.
Het bindend referendum hoort tot de grondslag van Frij Fryslân. Voor de grote zaken worden daartoe referenda (volksraadplegingen met een duidelijke vraagstelling) ingevoerd. De regering is daarom apolitiek: men voert de door de bevolking gekozen besluiten uit. De inwoners van Frij Fryslân spreken zich bij referendum uit over het feitelijk (of in de mate waarin men dat wil) deelnemen aan internationale organisaties en instituten.
Het is de bedoeling om een ‘digitaal’ lidmaatschap van Frij Fryslân mogelijk te maken voor iedereen, uit de hele wereld, die de principes van Frij Fryslân onderschrijft. Zo kunnen ook ‘Friezen om utens’ zich weer verbinden met hun vaderland.